Càng về khuya, mình càng hay nghĩ lan man về cách thức mà những giáo huấn từ cách đây hàng ngàn năm, kinh qua bao dâu bể của thời gian, mà hiện tại vẫn còn nguyên vẹn trong tầm tay chúng ta. Nhiều người thường mặc định "Kho Tàng Pháp Bảo" là điều gì đó rất xa vời và lớn lao, kiểu như một cái thư viện khổng lồ chứa đầy kinh sách cổ hoặc các hệ thống dữ liệu số hóa tân tiến. Nhưng thực ra, mình cảm giác nó giống như một cái mỏ neo hơn. Một thứ gì đó giữ cho tâm mình không bị cuốn trôi theo các phong trào thời thượng hay các quan điểm giải thích "thuận tiện" của thời nay.
Mình tự hỏi, nếu không có cái kho tàng ấy —không có Tam Tạng Pāḷi, các lớp Chú giải và Phụ chú giải mà tiền nhân đã dày công gìn giữ— thì chắc đạo Phật bây giờ chắc đã biến thành một thứ triết lý tâm linh pha tạp nào đó rồi. Chúng ta thường có xu hướng muốn điều chỉnh mọi thứ sao cho "dễ chấp nhận" hơn, sao cho tương thích với nhịp sống hối hả hiện nay, nhưng chính cái sự "đơn giản hóa" đó đôi khi lại làm mất đi cái chất thật của Chánh Pháp. Theo suy nghĩ của tôi, Chánh Pháp không lụi tàn ngay tức khắc. Giá trị của nó cứ thế mờ nhạt và loãng dần theo từng bước tiến của thời gian, cho đến khi mình chẳng còn nhận ra mục tiêu ban đầu là gì nữa.
Có những lúc ngồi lật mấy trang kinh, mình thấy hơi sợ cái trách nhiệm của việc "giữ gìn". Không phải giữ sách trên kệ cho sạch bụi, mà là giữ cho cái chuẩn mực ấy nó còn sống trong chính mình. Pháp Bảo giống như một cái thước đo vậy. Trước một quan điểm mới lạ hay một lối thực hành "độc đáo", ta luôn có căn cứ để kiểm chứng. Thiếu đi bộ quy tắc này, ta rất dễ bị cảm tính chi phối hoặc bị chi phối bởi những trải nghiệm mang tính nhất thời. Tu tập theo cảm tính thì việc đi chệch hướng là điều khó tránh khỏi, cái này mình đã nếm trải không ít lần rồi.
Một điều thú vị là kho tàng Pháp này không chỉ dành cho hàng ngũ tu sĩ. Dưới góc độ người tại gia, tôi thấy mình cũng cần có bổn phận gìn giữ. Nhiệm vụ này không bắt get more info nguồn từ việc đi giảng dạy đạo lý cho người đời, mà là nỗ lực học tập chuẩn xác, hiểu thấu đáo để không xuyên tạc bản chất của Pháp. Có vẻ như khi mình không dùng đến nó, Pháp Bảo chỉ là di sản chết, là những dòng chữ nằm yên trên mặt giấy. Chỉ khi ta dùng Pháp bảo làm gương soi cho thân nghiệp và khẩu nghiệp hay những lúc tâm mình nổi sóng, thì lúc đó Pháp Bảo mới thực sự "vận hành".
Khi tưởng nhớ các thế hệ cha ông đã kiên trì truyền tụng, sao chép kinh điển, rồi kiểm chứng từng chữ một để truyền lại, mình thấy mình hơi lười. Mình có mọi thứ trong tầm tay, chỉ cần một cái chạm trên điện thoại là có đủ kinh sách, nhưng chính sự tiện lợi đó đôi khi lại khiến ta trở nên thiếu sâu sắc. Việc bảo vệ Chánh Pháp dường như rất lớn lao, nhưng có lẽ nó bắt nguồn từ hành động đơn giản: chịu khó ngồi xuống, đọc một đoạn kinh thật chậm, rồi tự hỏi mình có đang sống đúng như thế không. Chẳng cần những điều phô diễn, chỉ cần sự thành thật với bản thân là điều cốt yếu.
Ngoài trời im ắng quá, chắc cũng đến lúc mình nên khép lại mấy suy nghĩ này. Pháp tính vẫn luôn hằng hữu, không hề lay động, chỉ vì chúng ta cứ mải đuổi theo những thứ phù phiếm mà quên mất cội rễ ngay dưới chân mình. Dường như chính trong sự tĩnh lặng này, giáo pháp mới có thể thẩm thấu sâu sắc nhất vào tâm hồn.